Pozbawienie władzy rodzicielskiej – podjęcie decyzji
Pewien czas temu miałam okazję rozmawiać z kobietą, która przez długi czas znosiła upokorzenia ze strony swojego męża. Jak wynikało z jej słów, praktycznie samodzielnie wychowywała trójkę ich wspólnych dzieci. Pracowała, by utrzymać dom i zapewnić dzieciom godne życie. Mąż też pracował, jednakże on swoją pensję przeznaczał na potrzeby własne, zupełnie nie licząc się z sytuacją jego rodziny. Od poniedziałku do piątku kobieta po zakończeniu pracy, wręcz z niej wybiegała, by zdążyć odebrać najmłodsze dziecko z przedszkola i ugotować obiad. Przyszło mi do głowy, że pozbawienie władzy rodzicielskiej jest mechanizmem, z którego pani Agata mogłaby skorzystać.
-„Nie chciałam rozzłościć męża, gdy przychodził do domu po pracy. Obiad musiał być na stole, bo inaczej mąż popadał w furię.”, wspomina pani Agata.
Słuchając słów pani Agaty, nasuwa się refleksja o granice zabiegania o utrzymanie małżeństwa i rodziny, zwłaszcza, że wysiłek ten płynął w tym przypadku tylko z jednej strony. Jakakolwiek próba zwrócenia uwagi mężowi na jego niepoprawne zachowanie kończyła się awanturą. Niestety, dzieci niejednokrotnie były świadkami takich zdarzeń. Mężczyzna z czasem przeniósł swoje agresywne zachowania także na dzieci. Dzieci bały się ojca, były przez niego zastraszone.
Gdy czara goryczy się przelała, pani Agata postanowiła wziąć sprawy w swoje ręce. Cały wysiłek, który podjęła wcześniej, by ratować to małżeństwo spełznął na niczym. Do męża nie docierało to, że jego postępowanie w istocie krzywdzi ich wspólne dzieci i rujnuje ich dobre relacje, a także wpływa na poczucie bezpieczeństwa dzieci. Jako adwokat warszawa poinformowałam Klientkę o spełnianych przesłankach pozbawienia władzy rodzicielskiej, rozważania złożenia wniosku i możliwych scenariuszach w jej sprawie.
Przesłanki
Mąż pani Agaty przekonywał ją, że jeśli tylko mieszka z dziećmi, to nikt go nie może pozbawić go władzy rodzicielskiej. Pani Agata była zdezorientowana. Nie miała pojęcia, jakie podjąć działania. Tym bardziej, że nie miała dokąd się wyprowadzić. Podczas spotkania w kancelarii wytłumaczyłam jej, że sam fakt wspólnego zamieszkiwania z mężem, nie uniemożliwia pozbawienia władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi. Warto pamiętać, że Sąd Okręgowy w wyroku rozwodowym rozstrzyga także o sposobie zamieszkiwania we wspólnym mieszkaniu rozwiedzionych małżonków, wyjątkowo może także nakazać eksmisję jednego z małżonków.
Można spotkać się z opinią, że pozbawienie władzy rodzicielskiej dotyczy tylko przypadków, gdy jeden z rodziców nie mieszka z dziećmi, np. podczas separacji małżonków lub po rozwodzie. Jest to mylne stwierdzenie. Pozbawienie praw rodzicielskich może mieć miejsce na wypadek różnych sytuacji:
- Nadużycie władzy rodzicielskiej np. przemoc rodzicielska, zmuszanie do żebraczej pracy
- Trwała przeszkoda wykonania władzy rodzicielskiej np. ciężka choroba
- Rażące zaniedbywania obowiązków rodzica względem dziecka
Pozbawienie władzy rodzicielskiej a alimenty
Pozbawienie praw rodzicielskich jest odrębną kategorią prawną od alimentów i kontaktów z dzieckiem. Oznacza to, że rodzić może być pozbawiony praw rodzicielskich i być zobowiązanym do płacenia alimentów oraz mieć prawa do kontaktów z dzieckiem. Pozbawienie władzy rodzicielskiej wiąże się z brakiem możliwości decydowania o życiu dziecka, jak np. wybór szkoły, lekarzy, zajęć dodatkowych, metod wychowawczych, a także zarządzaniem majątkiem dziecka. Pozbawienie praw rodzicielskich nie wiąże się z pozbawieniem więzi rodzinnych, czyli dziecko nadal dziedziczy po po rodzicu i na odwrót.
Czynności procesowe
Pierwszym krokiem, jaki wykonał adwokat warszawa dla pani Agaty było złożenie pozwu o rozwód (o przesłankach rozwodu piszę tutaj Rozwód, od czego zacząć?). Jeden z wniosków składanych w pozwie o rozwód dotyczy władzy rodzicielskiej. Pani Agata zdecydowała się, żeby adwokat napisał na wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej jej męża nad ich wspólnymi małoletnimi dziećmi. Sąd Okręgowy, orzekając wyrok rozwodowy, musi rozstrzygnąć o kwestii władzy rodzicielskiej, jeżeli nie ma między stronami porozumienia w zakresie jej wykonywania (na temat wyroku rozwodowego zobacz więcej: Co zawiera wyrok rozwodowy?). Nie można także tracić z pola widzenia poglądu, który wyraził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 15 lipca 1999 r., I CKN 341/99, zgodnie z którym pozbawienie władzy rodzicielskiej zachodzi w każdym wypadku, w którym ze względu na dobro dziecka pozostawienie tej władzy w rękach rodziców nie może być tolerowane.
W sprawie o pozbawienie praw rodzicielskich adwokat warszawa powinien:
- Przygotowanie wniosków dowodowych.
- Wniosek o wydanie opinii przez Opiniodawczy Zespół Sądowych Specjalistów.
- Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej.
- Reprezentowanie w sądzie jako pełnomocnik strony.
